Gent
Katoen- en linnenindustrie
Wetteren
Katoenindustrie
Dendermonde
Katoenindustrie
Ronse
Katoenindustrie
Saint-Nicolas
Katoenindustrie
Kortrijk Izegem
Linenindustrie
Verviers
Wolindustrie
Ensival
Wolindustrie
De Borinage streek
Kolenindustrie
la Louvière
Kolenindustrie
De Bas Samber streek
Kolenindustrie
Luikerland
Kolenindustrie
Deze regio is nog steeds gespecialiseerd in de textielindustrie en is sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog rijker geworden dankzij de voordelen van zijn haveninfrastructuur.
Het Brussels Gewest, ingesloten in Vlaanderen, omvat de stad Brussel, de hoofdstad van België en van Europa.
De officiële talen zijn Frans en Vlaams.
De textielindustrie in dit gebied wordt in het artikel verder uitgewerkt.
Zeer rijk voor de Tweede Wereldoorlog dankzij gebieden die de opgraving van materialen zoals steenkool mogelijk maakten.
De Walen spreken...Waals, dialecten van het Frans.
Er is een belangrijke aanwezigheid van de katoen-, linnen-, wol- en kolenindustrie.
"Vóór de jaren 1830 had iedereen die een kledingstuk wilde kopen verschillende opties, afhankelijk van zijn financiële middelen.
De midden- en hogere klassen wendden zich tot gekwalificeerde kleermakers en naaisters die het gevraagde artikel op maat maakten.
Wie zich dat niet kon veroorloven, kon zijn kleding kopen op de sterk gedifferentieerde tweedehandsmarkt of het zelf maken."
les Cahiers de la Fonderie, n°15, december 1993, “le vêtement et les dessous de la confection” d’Eliane GUBIN en Jean PUISSANT
Bron Gallica BNF
Tegenover "Le petit Français Illustré" van 26 september 1891, een voorbeeld van een publicatie waarin de geschiedenis van de uitvinding van Barthelemy Thimmonier wordt besproken: er wordt melding gemaakt van de vijandigheid die men ondervond toen zijn machine werd uitgebracht en van de inspanningen die werden geleverd om zijn machine en die van Elias Howe (Amerikaanse ontwerper van naaimachines) geaccepteerd te krijgen.
Léon Delachaux, La Lingère (het linnenmeisje) - Intérieur, rond 1905, ©Musée d’Orsay, Dist. RMN-Grand Palais
"Waarom kozen deze ondernemers voor een gedecentraliseerd productiesysteem in het fabriekstijdperk, terwijl vanaf 1840 een enorme technische vooruitgang was geboekt met de uitvinding en verdere ontwikkeling van de naaimachine? De argumenten die voor de keuze van de gedecentraliseerde produktie in de kledingindustrie van de 19e eeuw worden aangevoerd, zijn die welke al enkele eeuwen golden voor het "putting-out"-systeem: de betrokken commerciële ondernemers konden zich beperken tot het plaatsen van de bestelling en het afhandelen van de aankoop van grondstoffen en de verkoop van de afgewerkte produkten; alle lasten en kosten in verband met de produktie vielen toe aan de onderaannemers."
In "les cahiers de la Fonderie" nr. 15 van december 1993 leggen Patricia VAN DEN EEKCHOUT en andere auteurs (hierboven en hieronder geciteerd) zeer goed de veranderingen van deze industrie uit. Ik raad u aan dit document te lezen (digitaal formaat, tegen betaling) als u meer wilt weten en de transformaties tot in de 20e eeuw wilt zien.
Neem hiervoor contact op met het documentatiecentrum van La fonderie museum, zij zijn zeer attent en responsief. Bezoek ook het museum als je de kans hebt ;) Het is een bezoek waard.
Tussen de consumenten en de producenten ontstonden geleidelijk groot- en kleinhandelaren, die vanaf het midden van de 19e eeuw zouden uitgroeien tot :
de warenhuizen.
In 1869 werd in de Nieuwstraat in Brussel de beroemde winkel Hirsch et Cie geopend, een echt "damesgenot" zoals Zola het noemde. Deze winkel, bekend bij de Brusselaars, was gespecialiseerd in luxe dameskleding en trok een welgesteld cliënteel aan.
Voor meer informatie over Hirsch Stores raad ik aan "Hirsch & Cie" van Véronique POUILLARD te lezen, gratis verkrijgbaar op de website Academie.edu.
Een andere verandering die de versnelling van deze industrie heeft gevolgd is ook vermeldenswaard:
De kranten van die tijd tonen een snelle evolutie van stijlen (voor die tijd) en zetten de bourgeoisie aan tot verandering om "in de mode" te blijven.
Een voorbeeld van een krant: het weekblad La Mode Illustrée, opgericht in 1860, waarvan het nummer van 7 januari 1860 beschikbaar is op de website van de bibliotheek van het Musée des Arts Décoratifs in Parijs.
Je ziet dat ze niet alleen stijlen introduceren, maar ook instructies geven voor knutselen, verhalen, lezerspost, enz.
[...]
"In 1896 was de kledingindustrie de belangrijkste sector, zowel wat betreft de werkgelegenheid (werknemers en zelfstandigen) als het aantal vestigingen. De gemeente Brussel telt evenveel werknemers als alle andere gemeenten samen."
(les Cahiers de la Fonderie, n°15, december 1993, “une capitale de la confection” van Michel DE BEULE)
Thuiswerken is de norm
[...]
"Een bijzonder onthullend detail van het belang van thuiswerk wordt geleverd door de ervaring van de socialistische kledingcoöperatie in Gent: in de jaren 1880 probeerde de Vooruit Gantois haar arbeiders in de werkplaats te houden om hen humanere werkomstandigheden te bieden. Vanuit het oogpunt van productiviteit en de "kapitalistische" concurrentie waren de resultaten echter zo mager dat het bedrijf in 1898 dit systeem moest opgeven en zijn toevlucht moest nemen tot thuiswerk. Afgeschrikt door de Gentse ervaring paste de kledingproductiecoöperatie van het Volkshuis in Brussel automatisch thuiswerk toe."
Marianne de VREESE schrijft in "l'Association pour l'enseignement professionnel des femmes et les débuts de l'école Bischoffsheim à Bruxelles, 1864-1868" (link naar pdf-document) dat
"In de 19e eeuw vonden veel vrouwen hun broodwinning in de arbeid. Ongeschoold, onderworpen aan een lange leertijd in een vaak ongezonde werkplaats, overgeleverd aan een baas die aanvankelijk erg op winst uit was, waren werkende vrouwen het slachtoffer van allerlei vooroordelen en uitbuiting. Vanaf 1840 werden verschillende pogingen ondernomen om deze situatie te verbeteren. In theorie was het gemakkelijk om de werkplaatsen te bekritiseren en de onwetendheid van de vrouwen aan de kaak te stellen, maar het bieden van een echte en doeltreffende oplossing ontmoedigde velen, terwijl anderen het leken te accepteren."
In 1862
Elisa Lemonnier opent de eerste beroepsschool voor meisjes in Parijs, uitsluitend gerund door vrouwen voor jonge vrouwen.
Het programma omvat algemeen onderwijs, gemeenschappelijk beroepsonderwijs en gespecialiseerde cursussen. Deze cursussen staan open voor meisjes vanaf twaalf jaar.
In 1864
Zoé en haar dochter Isabelle ijverden voor de emancipatie van de vrouw in België. Zij pleitte met name voor gelijkheid tussen mannen en vrouwen op het gebied van handwerk, omdat het geproduceerde werk van gelijke waarde is.
Ze ijverde ook voor de opening van scholen voor meisjes uit de arbeidersklasse, gefinancierd door de hogere klassen.
Haar dochter Isabelle nam de fakkel over en overschaduwde haar moeder enigszins, maar haar werk blijft opmerkelijk, met name met een middelbare meisjesschool in 1864 in Brussel.
Deze site van de Federatie Wallonië-Brussel geeft uitleg over de moeilijke toegang tot onderwijs voor jonge meisjes in de 19e eeuw als u meer wilt weten.
In 1865
Jonathan-Raphaël BISCHOFFSHEIM was een financier, een liberaal politicus en onderscheidde zich door zijn filantropische acties.
In 1864 werd de Vereniging voor de beroepsopleiding van vrouwen opgericht, die in 1891 de naam van een van haar belangrijkste oprichters, de heer BISCHOFFSHEIM, aannam.
Deze school is sindsdien voortgezet met het Bischoffsheim Instituut, een middelbare beroepsschool op het gebied van textiel, kunst en kapperskunst.
Het beroep van kleermaker
Bij het zoeken naar voorbeelden van kleermakers vond ik een paar (meestal mannelijke) voorbeelden, en vaak dicht bij de pensionering, waarvan hier een kleine selectie.
De daling van de vraag heeft de ontwikkeling van deze handel gedurende enkele decennia niet bevorderd. Maar als men kan denken dat ze zullen verdwijnen, kan ik u verzekeren dat dit niet het geval is, want de laatste tijd hebben de technieken een zeker prestige herwonnen.
Ik wil graag enkele "beïnvloeders" met u delen die gespecialiseerd zijn in het maken van maatkleding, of het nu gaat om historische, artistieke of gewoon maatkleding.
Zelfs als je nieuw bent in het naaien, raad ik je aan een uitstapje te maken naar Instagram met de hashtags #bespoketailoring of #tailor om je ogen te vergapen aan echte kleermakers aan het werk, die met zoveel gemak prachtige stukken op maat maken...!
Onze adviseur voor styling, financiën en netwerken, Line DE MUNNYNCK, werkt namelijk bij Café Costume, een confectiehuis van de beroemde familie VAN GILS, dat al meer dan 70 jaar mannen en vrouwen kleedt.
Zie hoe deze praktijk van het willen hebben van een mooi pak voor evenementen zich voortzet :)
een voorbeeld artikel, bron RTBF.be
Gek genoeg kunnen we, nu de COVID-pandemie afneemt, de trends en gedragingen die zich tijdens de inperking(en) ontwikkelden, beter onderzoeken.
Inderdaad, koken, brood bakken, interieur (her)inrichting maar ook ambachten waren populair. Sommige vrienden probeerden een naaimachine te kopen, maar zonder succes, want het succes was zodanig dat de voorraden snel uitgeput raakten.
Ironisch genoeg, als in de 19e eeuw thuis naaien een noodzaak was om zichzelf te onderhouden, was in de 21e eeuw tijdens opsluiting(en) naaien (net als andere ambachten) een noodzaak om de verveling van opsluiting te overwinnen.
Sindsdien is naaien weer in de mode gekomen: we naaien niet meer met een "omastijl", maar het is een coole manier om deel te nemen aan "slow fashion" en "upcycling".
Professionele mode scholen
Ik was verrast door het aantal mode- en ontwerpscholen in België, maar vooral in Brussel! Vooral omdat, naar wat ik gelezen heb, veel Fransen daar komen studeren.
Als je toevallig in de mode wilt gaan, heb je alleen al in de Brusselse voorsteden keuze te over!
En als je kleinere steden verkiest boven de grote steden, kun je ook kiezen uit scholen die gespecialiseerd zijn in mode: dit artikel over Mode in België geeft je een overzicht van de verschillende instellingen op dit gebied, zowel in Brussel als nationaal.
In de 19e eeuw maakte de industrialisatie de ontwikkeling van verschillende industrieën mogelijk, zoals die reeds in België bestonden (ik bedoel linnen, wol en katoen).
Over het algemeen deed de Belgische textielindustrie het goed in de 20e eeuw, ondanks conflicten en crisissen.
- "In het begin van de jaren zeventig werd de concurrentie harder. Vooral de invoer uit ontwikkelingslanden met lage arbeidskosten en uit Oostbloklanden viel op.
- In 1974 regelden de Multivezelakkoorden de internationale handel in textiel en de invoer van textielproducten uit ontwikkelingslanden.
- In 1980 grijpt de Belgische overheid in om de industrie te ondersteunen. Het textielplan omvat een reeks specifieke sectoriële steunmaatregelen waarvan de meeste Belgische textielbedrijven vanaf 1982 profiteren. [...]
- Het jaar 1994 was een scharnierjaar omdat het het einde betekende van de Multivezelakkoorden. Een geleidelijke opheffing van de quota leidde tot de volledige liberalisering van de markt op 1 januari 2008."
Deze informatie komt uit het zeer volledige rapport: "voorstudie: Naaien, mode en creatie" Deepak ONNOCKX en Anne VANDERSCHUREN (gratis beschikbaar in PDF) van de Service Francophone des Métiers et des Qualifications, gevalideerd door de Chambre des Métiers op 12/06/2020), dat ik u aanraad te lezen als u zich verder in het onderwerp wilt verdiepen.
