Lange processies zijn het kenmerk van Muharram, een jaarlijks islamitisch festival. In het 19e-eeuwse Trinidad werd het het multireligieuze Hosay Carnaval onder Indiase contractarbeiders. De deelnemers moeten vergelijkbare jurken hebben gedragen, want de viering was ook een toonbeeld van eenheid. Geen wonder dat de koloniale autoriteiten de editie van 1884 hardhandig aanpakten!
Door de omstandigheden vervaagden de grenzen tussen religie en kaste onder Indiase migranten in de toenmalige Europese koloniën. Er ontstond een samengestelde cultuur die hen inspireerde om armoede, koloniale aanvallen en animositeit van de inheemse bevolking te doorstaan.
Klassenvorming treedt op wanneer ervaringen, waarden en tradities gelijksoortige sociaal-politieke belangen genereren voor een groep individuen. Met grotendeels dezelfde tradities hadden Indiaanse arbeiders vergelijkbare ervaringen tijdens het reizen, het werken op plantages, het staken tegen planters en het trotseren van de toorn van de inboorlingen en planters.
Taal, kleding en festivals waren de drie manieren die Indianen in Trinidad gebruikten om hun cultuur te behouden. Dergelijk identiteitsbeheer verhinderde hun verwestersing, waaraan de meeste Afrikaanse slaven van vroeger zich wel moesten houden. Het isoleerde hen ook van het klassenconflict tussen blank en zwart, maar nodigde vijandigheid uit van de Afrikanen en de blanke middenklasse op het eiland.
Vers aangekomen Indiase contractarbeiders in Trinidad. Credits: Wikipedia
Misschien kwam deze rivaliteit voort uit de rijkdom die Indiase arbeiders in de loop der tijd vergaarden. Zoals in Trinidad, zo ook in Mauritius; de toestemming om land te bezitten bleek de spelbreker te zijn en katapulteerde hen naar de middenklasse. Landbezit zorgde er ook voor dat ze zich permanent vestigden.
Met lokale variaties moeten vergelijkbare culturele ontwikkelingen hebben plaatsgevonden voor Indiase contractarbeiders in andere 19e-eeuwse Europese koloniën.
Hedendaagse foto's, portretten, kunst en beschrijvingen zijn een uitstekende bron om kleding uit een bepaald tijdperk te begrijpen.
Neem het Mai-Baap (moeder-vader) monument in Kolkata (Calcutta) en zijn identieke tweeling in Paramaribo, de hoofdstad van Suriname.
Dhoti of lungi bedekte het onderlichaam van de mannen.
De optionele, loszittende kurta (tuniek) voor het bovenlichaam reikte tot onder de knieën.
Pheta (tulband) beschermde hun hoofd tegen de straffende zon. Velen wikkelden hun hoofd in een doek die dienst deed als zonneschild en geïmproviseerde handdoek. Turbans in India gaven ook sociale status aan.
Dhoti is een ongestikt rechthoekig, 4,5 meter lang kledingstuk. Het wordt rond de taille gewikkeld, een van de uiteinden gaat tussen de benen door en wordt in de tailleband gestoken, aan de voor- of achterkant. Het lijkt op een wijde broek tot op de knie. Sommige dhoti's reiken tot onder de knieën. Katoenen dhoti's en kurtas zijn voor dagelijks gebruik, zijden dhoti's en kurtas voor speciale gelegenheden.
Andere voorbeelden van dhoti
De vele namen en varianten van Dhoti
Lungi komt veel voor in de hete, vochtige delen van India, zowel in het zuiden als in het noorden. Het is ook een rechthoekig, ongestikt kledingstuk dat rond het middel wordt gewikkeld, maar het ene uiteinde wordt niet tussen de benen getrokken. Het kan het best worden omschreven als een enkellange mannenrok, die lijkt op een sarong.
Het Bidesiya Project: De dierbaren herdenken
Volksliederen in Bhojpuri, de volkstaal in Bihar, verbeelden een hele reeks emoties, vooral verdriet, van degenen die naar verre landen vertrekken en van de familie die ze achterlaten. Bidesia Project van Simit Bhagat bundelt deze liederen. "In Search of Bidesiya" is zijn documentaire die in première ging op het 18e Dhaka International Film Festival in 2020. Bidesiya is een soort lied in Oost-India, met als onderwerp een vrouw die zich haar in het buitenland wonende echtgenoot herinnert. Er bestaat ook een film uit 1963 met dezelfde naam.
Vrouwen droegen meestal een sari met een blouse en petticoat.
De saree, de traditionele Indiase vrouwendracht, is een lang, rechthoekig, ongestikt kledingstuk. Het wordt rond de taille gewikkeld en één uiteinde wordt over één schouder getrokken.
Normale afmetingen zijn tussen de 4,1 en 8,2 m lengte en tussen de 60 en 120 cm breedte.
Enkele voorbeelden van Sari's
Regionale naamvariaties
In het zuiden worden blouses kuppasa of ravike genoemd. Noord-Indiërs noemen het choli terwijl de Nepalese term cholo is. De petticoat wordt parkar, ghagra en ul-pavadai genoemd.
Gharara
Gharara komt oorspronkelijk uit de regio Lucknow in de Oberprovincies (het huidige Uttar Pradesh).
De gharara is een broek met brede pijpen die wijd uit de knieën hangen en wordt gedragen met een dijlange kurti (tuniek) en een dupatta of sluier die het hoofd bedekt. Odhani/orhani is een andere rechthoekige, ongestikte doek die het bovenlichaam bedekt en over een kurti wordt gedragen.
Het kan ook het hoofd en gezicht bedekken zoals de dupatta.
Om terug te komen op culturele vermenging: migranten proberen het oorspronkelijke milieu te creëren, het thuisland dat ze verlieten op zoek naar een beter leven. Mensen zijn tenslotte meer wezens van emotie dan van logica. Het is deze zoektocht die hen doet vasthouden aan hun oude gewoontes. Pragmatisme dicteert echter aanpassing aan de realiteit van het nieuwe land.
Hierdoor ontwikkelt zich een hybride cultuur, vergelijkbaar met de oorspronkelijke maar ook beïnvloed door de levensstijl van "andere" mensen in hun geadopteerde land. Al in de eerste helft van de 19e eeuw begroeven Indiaanse arbeiders op Réunion bijvoorbeeld hun doden, in plaats van ze te cremeren.
Oost-Indische contractarbeiders vieren feest op een landgoed in Trinidad & Tobago. Credits: Project Gutenberg op Wikipedia