"Noir Tailleur de Pierre" Aquarel van Jean Baptiste Dumas, circa 1850. Source : IHOI
Sinds het begin van dit avontuur hebben we ons afgevraagd waar deze beroemde blauwe stof, bekend als "Guinea doek", die werd gebruikt om slaven en, na 1848, indentured labourers te kleden, vandaan kon komen.
Welnu, het mysterie lijkt gedeeltelijk te zijn opgelost na het lezen van een boekje dat gezamenlijk door Hachette en de BnF (Bibliothèque Nationale de France, een goudmijn voor nieuwsgierigen!) is uitgegeven. Het is een klein boekje getiteld :
Handel in blauwe doeken bekend als guineas, van de Franse industrie in Pondicherry en het moederland
Dit 69 bladzijden tellende boekje is een pleidooi aan het adres van de Franse regering om de belasting op textielprodukten voor de handel "van Indië naar Indië", d.w.z. van Indië naar Réunion, te beperken.
-
in Europa ingevoerd textiel
Het textiel is divers: min of meer grove doeken, met zeer strakke wevingen, zoals deze bekkens. De afbeelding komt uit een vrij toegankelijk boek, dat betrekking heeft op een handel in doeken van vóór de periode die voor ons van belang is, maar waarin zeer nauwkeurige aanwijzingen staan over de gebruikte garens en de weefmethoden.
-
Pondichery
De "comptoir" van Pondicherry, een charmant stadje aan de Indische kust van Coromandel, is een van de Indische gebieden die door Frankrijk werden gekoloniseerd en die het sinds 1815 weer bezet.
Hier komt het merendeel van de blauwe stoffen van Guinee vandaan, die in of nabij Pondicherry met indigo worden geverfd.
-
Een lucratieve zaak
Het boekje van J.P. Duchon-Doris, een industrieel in textielspin die zich in 1842 in Pondicherry vestigde, vertelt ons een verbazingwekkend feit: het industriële spinnen werd in Frans Indië ontwikkeld door... een Reunionees! Een zoon van mevrouw Desbassyns, Eugène Panon, Burggraaf Desbassyns de Richemont, door een order van 26 oktober 1826, aan het begin van het industriële tijdperk.
De garens werden naar Frankrijk gestuurd om in Rouen, Nantes of de Vogezen machinaal te worden geweven, en vervolgens teruggestuurd naar Pondicherry om met indigo te worden geverfd.
Van daaruit werd het zogenaamde "Guinea-doek" in grote hoeveelheden teruggezonden naar het eiland Reunion. Een deel van de stof werd gebruikt voor plaatselijke consumptie, terwijl de rest werd teruggezonden naar Senegal! (vandaar de naam). Daar worden ze door de plaatselijke kooplieden aan de Moren verkocht, en zo vinden we deze beroemde blauwe doeken waarmee de Toearegs zich kleden!
Credits - hoffelijkheid van : ©Iconothèque Historique de l'Océan Indien IHOI - ©Musée de la compagnie des Indes de Lorient