WHI
Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis
Jubelpark 3
1000 Brussel
+32(0)2/737.78.11
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Dit museum was een plaats die wij vaak bezochten in 2021, zoals blijkt uit de website van Objet Témoin. Aangezien wij tijdens onze bezoeken dus vele historische kostuums hadden gezien, werd besloten na te gaan of deze kostuums potentieel hadden om in ons onderzoek te worden geïntegreerd.
Vanaf het begin was ik me ervan bewust dat verschillende punten niet met ons onderzoek samenvielen; inderdaad :
- ons project houdt geen rekening met het militaire aspect
- ons zoekgebied strekt zich verder uit dan Europa (dit is niet het meest verontrustende punt)
- slechts een klein deel van het museum is gewijd aan de 19e eeuw (nummer 2 op de kaart hieronder)
Waarom dan toch gaan? Nieuwsgierigheid!
Schouderlijn
de mouwen zijn "hangend"
Manchetten
Let op de "gezwollen" kant bij de pols.
Vouwen
Ze zijn aanwezig op de voorkant en op de mouwen en garanderen bewegingsvrijheid, aangezien voor dit effect meer stof wordt gebruikt.
Knoopsluiting
Deze heeft maar een paar knopen, zodat hij gemakkelijk door het hoofd kan worden geregen. Knopen waren inderdaad duur, en er waren niet veel andere sluitsystemen dan oogjes waar een koordje of haakjes door werden gehaald (over het algemeen verkozen voor zwaardere en duurdere stukken).
Lengte
Dit vrij lange kledingstuk werd gewoonlijk in de buitenbroek gestopt (wanneer het hemd een onderkleed was) of van een riem voorzien wanneer de drager zich er een kon veroorloven.
Schouderlijn
Bij de kleding van vandaag stopt de schoudernaad meestal bij de schouder (behalve bij de zogenaamde "oversize" stijl)
Manchetten
Tegenwoordig is de manchet tamelijk gebogen met zeer weinig plooien. Bovendien komt de "puffy" stijl zeer zelden voor in de herenmode.
Vouwen
Ze zijn verdwenen en de enige die nog bestaat is de vouw in de rug, die het mogelijk maakt de armen te kruisen zonder het kledingstuk te scheuren
Knoopsluiting
Het is te zien dat de gehele voorzijde is dichtgeknoopt, waardoor het kledingstuk volledig kan worden geopend
Lengte
Tegenwoordig is deze kleding korter, en de gewoonte om het weg te laten is heel gewoon: iedereen neemt de gewenste stijl aan
De stijl die het schilderij hierboven weergeeft en waarmee de gevechtsuniformen van de Belgische Burgerwacht en het uniform van de Luxemburgse Vrijwilligers overeenkomen, verwijst naar een stijl die zeer aanwezig was in de 19e eeuw.
En veel eerder! Hieronder twee voorbeelden van dit soort hemden, maar dan in hun oorspronkelijke gebruik: als ondergoed
Helaas, als deze twee gepresenteerde outfits ons interesseren omdat ze gemaakt zijn van indigo geverfd katoenen canvas, concentreert de collectie zich meer op outfits gemaakt van wol (vooral wollen stof) om nogal voor de hand liggende redenen: betere bescherming tegen de kou, betere isolatie tegen regen of gewoon vochtigheid, en goede weerstand tegen de verschillende militaire missies.
Conclusie
Laten we eens kijken naar de verschillende blauwe outfits op de site
Dit wijdverbreide gebruik van blauw verbaasde mij: was indigo zo gemakkelijk te verkrijgen dat het leger er zoveel van gebruikte voor de productie van militaire kleding?
Tijdens mijn bezoek heb ik de kans gehad om in contact te komen met een eminent specialist van de textielhandel in de 19e eeuw, met name voor het Belgische leger, Pierre LERNIEUX, die uitlegt:
"..., het probleem ligt in de bronnen, die op dit gebied zeldzaam zijn: wij beschikken in de archieven van Defensie niet over contracten op dit gebied. De contractboeken hebben vooral betrekking op wollen stoffen".
Gevolgd door een kleine positieve noot die ons wat hoop geeft:
"In de 19e eeuw was België de "werkplaats van Europa" en leverde het veel laken en indigostoffen.
Hoewel ons onderzoek naar deze twee bedrijven langzaam vordert, sterkt het bezoek aan het museum ons in de overtuiging dat dit een belangrijk deel van het verhaal is dat ook onder de aandacht moet worden gebracht: deze kennis is een troef om de context van die tijd beter te begrijpen. Wij hopen vragen te beantwoorden zoals :
Waar groeit de indigoplant? Wie verwerkt het tot kleurstof? Wie verkoopt het? Aan wie?
Wij horen graag van u. Mocht u informatie hebben over dit onderwerp, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen om het te bespreken. Wij horen graag van u!